Τι άφησε η πανδημία στον ψυχικό κόσμο των παιδιών; O Ψυχίατρος Παιδιών και Εφήβων Αθανάσιος Κανελλόπουλος αναλύει τις επιπτώσεις της και μας δίνει συμβουλές ώστε τα παιδιά μας να νιώσουν πάλι ασφαλή.
Η πανδημία αφήνει πίσω της δύο δύσκολα χρόνια αγωνίας, περιορισμού και εγκλεισμού. Στην περίπτωση όμως της ψυχικής υγείας των παιδιών μας, οι επιπτώσεις της υπήρξαν επίπονες. Δεν είναι λίγοι οι γονείς που ενώ τότε κλήθηκαν να διαχειριστούν μία δύσκολη συνθήκη μέσα στο σπίτι, τώρα καλούνται να αντιμετωπίσουν τα «απόνερά» της, στον ψυχικό κόσμο των μικρών παιδιών και των εφήβων: απόσυρση, προσαρμογή στη μοναξιά και εθισμός στον υπολογιστή, είναι μερικές από τις συμπεριφορές που μας προκαλούν ανησυχία.
Η πανδημία και οι επιπτώσεις της στο ψυχισμό των παιδιών
«Κοινή συνιστώσα των αρνητικών επιδράσεων της πανδημίας είναι η αγχώδης και καταθλιπτική συμπτωματολογία, την οποία τα παιδιά εκδηλώνουν με διαφορετικό τρόπο, ανάλογα με την ηλικία τους» δηλώνει ο ψυχίατρος παιδιών και εφήβων και πρόεδρος του Δικτύου Νέων Ψυχιάτρων και Επαγγελματιών Ψυχικής Υγείας Θάνος Κανελλόπουλος. « Οι έφηβοι αντιδρούν συνήθως με απόσυρση, κοινωνική και συναισθηματικά, με διαταραχές ύπνου και διατροφής, καθώς και με εκρήξεις θυμού. Συχνά παρατηρούνται και ψυχοσωματικά συμπτώματα – πονοκέφαλοι, ζάλη, στομαχικές διαταραχές. Τα μικρότερα παιδιά 6-11 ετών αποκτούν μεγάλη εξάρτηση από τα ηλεκτρονικά παιχνίδια και τις οθόνες και αναπτύσσουν δυσκολίες προσαρμογής στο σχολικό πλαίσιο, με συχνή εκδήλωση σχολικής άρνησης. Επίσης έχουν άγχος αποχωρισμού, κυρίως το βράδυ, εφιάλτες και φοβίες. Στα βρέφη και στις νέες μητέρες η έλλειψη των πολύτιμων εξωτερικών ερεθισμάτων δημιούργησε ψυχολογική πίεση, η οποία εκδηλωνόταν με ευερεθιστότητα, διαταραχές ύπνου, ανορεξία και βουλιμία. Συχνά οι νέες μητέρες, αποκομμένες από εξωτερικές αναζωογονητικές επαφές, εκδήλωναν καταθλιπτικά συμπτώματα. Πολύ συχνή επίσης ήταν η εκδήλωση σε όλες αυτές τις ηλικιακές ομάδες ιδεοψυχαναγκαστικών συμπτωμάτων – εμμονή, λ.χ με την καθαριότητα ή την τάξη, φοβίες, ανάπτυξη μυοσπασμάτων (τικ) καταναγκαστικές τελετουργίες, σε προσπάθεια να ελέγξουν την απειλητική εξωτερική πραγματικότητα. Σημαντικές είναι οι μαθησιακές δυσκολίες και τα -δύσκολα να αναπληρωθούν – κενά ως απόρροια της τηλεκπαίδευσης, που προκαλούν περαιτέρω άγχος και πίεση στα παιδιά μετά την επιστροφή στο σχολείο».
Τα απόνερα της πανδημίας και οι τρόποι να αντιμετώπισης
“Από την εμπειρία μου και τα επιστημονικά δεδομένα υπήρξε αυτή την περίοδο σημαντική αύξηση στις παραπομπές σε ειδικούς ψυχικής υγείας, κυρίως για διαταραχές άγχους» δηλώνει ο κος Κανελλόπουλος και συνεχίζει υπογραμμίζοντ για τον σημαντικό ο ρόλος των εκπαιδευτικών και των γονιών.
«Πρέπει να είμαστε υπομονετικοί και καθησυχαστικοί, θέτοντας προσεκτικά και σταθερά όρια. Ενθαρρύνουμε την έκφραση συναισθημάτων μέσω του παιχνιδιού ή της αφήγησης ιστοριών. Τα παιδιά ανακουφίζονται όταν εκφράζουν και μοιράζονται τα συναισθήματά τους σ’ ένα ασφαλές και προστατευμένο περιβάλλον. Η διατήρηση της βασικής ρουτίνας της οικογένειας τα βοηθάει. Φροντίζουμε τους εαυτούς μας, μια και είμαστε το βασικό πρότυπο για τα παιδιά μας. Παραμένουμε ψύχραιμοι και αισιόδοξοι. Αυτά ηρεμούν και ακολουθούν το παράδειγμά μας. Η πανδημία δίνει στην οικογένεια τη δυνατότητα να αλληλοεπιδράσει και να αναπτύξει συμπεριφορές προκειμένου να ισορροπήσει, ώστε να αντιμετωπίσει τις δύσκολες καταστάσεις της ζωής. Απλές στρατηγικές, όπως η παροχή στα παιδιά αγάπης, στοργής, ενεργητικής ακρόασης, ασφάλειας και προσοχής, μπορούν να συμβάλουν ουσιαστικά στην αντιμετώπιση των δυσκολιών» Τέλος, υπογραμμίζοντας τη σημασία της συμβουλής του ειδικού σε τέτοιες περιπτώσεις προσθέτει «Η πρόληψη των ψυχικών διαταραχών εν μέσω των πρωτόγνωρων καταστάσεων που βιώνουμε είναι απαραίτητη. Σημαντικό είναι να απευθυνόμαστε σε ειδικό ψυχικής υγείας για τη διαχείριση των έντονων συμπτωμάτων σε παιδιά και εφήβους. Μια έγκαιρη, εξειδικευμένη και εξατομικευμένη παρέμβαση θα κάνει τη διαφορά για το παιδί και τον έφηβο, αλλά και για την οικογένεια.»
Εάν θέλετε να μας ρωτήσετε περισσότερα ή να επικοινωνήσετε μαζί μας, μπορείτε μας βρείτε στο Facebook και στο Instagram ή να μας στείλετε μήνυμα στο contact@myparenthood.gr
Πηγή: Περιοδικό Vogue Hellas, Aπρίλιος 2022
