Το βιώσιμο μέλλον είναι στα χέρια μας και στα χέρια των παιδιών μας. Η βραβευμένη Συγγραφέας του παιδικού βιβλίου «Πράκτορες του Πλανήτη» και Ειδική σε θέματα βιωσιμότητας Ελένη Αδρεάδη, μας εξηγεί πώς μπορούμε να συνεργαστούμε και να φτιάξουμε έναν πιο όμορφο κόσμο.
Το βιώσιμο μέλλον είναι ένα από τα ζητήματα που μας απασχολούν στο MyParenthood. Νιώθουμε ότι θέλουμε να γίνουμε μέρος της λύσης και θέλουμε να πάρουμε κι εσάς μαζί μας!
Με αφορμή το VOD Μasterclass της Ελένης Ανδρεάδη «Μιλάμε στα παιδιά μας για το περιβάλλον» ζητήσαμε να μοιραστεί μαζί μας τις σκέψεις τις γύρω από την περιβαντολλογική παιδεία στην Ελλάδα, τη συμμετοχή των παιδιών και το ρόλο μας ως γονείς στη δημιουργία ενεργών μικρών Πρακτόρων του Πλανήτη μας!
Η ευαισθησία για το περιβάλλον είναι βίωμα της δικής σας παιδικής ηλικίας; Eάν ναι, τότε με ποιο τρόπο έχει εντυπωθεί στις παιδικές σας αναμνήσεις;
Είχα την τύχη να μεγαλώσω λίγο έξω από τη Θεσσαλονίκη μέσα στη φύση, που τότε δεν το θεωρούσαμε πολυτέλεια, αλλά τελικά ήταν! Θέλω να πω, ότι για εμάς ήταν πολύ φυσιολογικό να μαζέψουμε κεράσια και φράουλες μαζί με τους φίλους μας και να χαθούμε παίζοντας στο δάσος. Γενικά, μέσα από αυτή την επαφή με τη φύση, μου δημιουργήθηκε μια πολύ μεγάλη αγάπη για το περιβάλλον. Έτσι μεγαλώνοντας, ασχολήθηκα εθελοντικά με πολλές οργανώσεις για το περιβάλλον στο σχολείο, πήρα μέρος σε καμπάνιες και στην εξεύρεση πόρων, ενώ πάντα ήθελα να υιοθετήσω ζωάκι. Δεν είχα φανταστεί ότι κάποια μέρα θα αποτελούσε όλο αυτό το επάγγελμά μου. Αυτό είναι κάτι που βρήκα στην πορεία.
Σε ποιο σημείο της ζωής σας νιώσατε ότι η δημιουργία εκπαιδευτικών βιβλίων όπως οι “Πράκτορες του Πλανήτη” λείπει από την περιβαλλοντολογική εκπαίδευση ενός νεαρού μέλους της κοινωνίας μας;
Εργαζόμουν στο Λονδίνο σαν περιβαλλοντικός σύμβουλος σε ένα ντοκιμαντέρ που κάλυπτε ελπιδοφόρες οικολογικές λύσεις της Κοινοπολιτείας. Εκεί έμαθα για μια ομάδα παιδιών από την Ινδία, τα οποία είχαν κινηθεί πάρα πολύ ενεργά για την εξάλειψη του πλαστικού στις κοινότητές τους. Aυτή η κινητοποίηση τους μου έκανε πάρα πολύ μεγάλη εντύπωση. Τότε ήταν που σκέφτηκα ότι τα παιδιά μπορούν να αποτελέσουν πραγματικά μέρος της λύσης. Έτσι, όταν γύρισα στην Ελλάδα, μετά από 12 χρόνια στο εξωτερικό, ο αδερφός μου ήταν ακόμα στο δημοτικό και έτσι άρχισα να επεξεργάζομαι την ιδέα του πώς θα μπορούσε μια οργάνωση, ένα πρόγραμμα να απευθύνεται απευθείας στα παιδιά. Αυτό που κάνουμε στην μη-κερδοσκοπική οργάνωση “Πράκτορες του Πλανήτη”, είναι να απευθυνόμαστε κατευθείαν στα παιδιά και να συνομιλούμε μαζί τους. Στόχος μας είναι αυτά τα προγράμματα να γίνουν ουσιαστικά εργαλεία, ώστε να εμπνεύσουν τα παιδιά να αλλάξουν το σπίτι, το σχολείο του και την ευρύτερη κοινωνία.
Πώς βοηθά στα σχολεία μας η παρουσία ενός βιωματικού περιβαλλοντικού προγράμματος όπως αυτά της ΜΚΟ “Πράκτορες του Πλανήτη” να ευαισθητοποιήσει ένα παιδί;
Μέσα από το ρόλο του «Μυστικού Πράκτορα» και μέσα από το βιωματικό παιχνίδι, το μήνυμα αποτυπώνεται καλύτερα στο παιδί. Γνωρίζουμε και από σχετικές έρευνες ότι στο βιωματικό παιχνίδι τα παιδιά χρησιμοποιούν όλες τις αισθήσεις τους και γίνονται μυστικοί πράκτορες σε αποστολές, ένας ρόλος που φαίνεται να τους προσελκύει πολύ. Ακόμα, έχει μεγάλη σημασία το γεγονός, ότι τα παιδιά-πράκτορες καλούνται να σώσουν τον κόσμο, εκεί που ενήλικες έχουν αποτύχει! Αυτό που θέλουμε είναι να τραβήξουμε το ενδιαφέρον του παιδιού και μέσα από την επίλυση μυστηρίων, αποστολές και κρυμμένους κώδικες, να τα εκπαιδεύσουμε σε περιβαλλοντικά θέματα. Με αυτό τον τρόπο τα παιδιά δραστηριοποιούνται και προτείνουν λύσεις για την καθημερινότητά τους.
Λοιπόν, παρατηρείτε γύρω σας κάποια αλλαγή προς το καλύτερο, σε ότι αφορά στα θέματα φροντίδας του περιβάλλοντος από γονείς, σχολεία και παιδιά;
Παρατηρώ ότι μετά την πανδημία υπάρχει μια αυξημένη ευαισθητοποίηση σε θέματα περιβάλλοντος. Πιστεύω ότι η πανδημία κλόνισε την άποψη ότι είμαστε παντοδύναμοι. Μιλάμε πια για πράγματα όπως η κλιματική κρίση και για τυχόν μελλοντικές πανδημίες θα μας φέρει περισσότερες που πριν δεν μας απασχολούσαν τόσο πολύ. Αρχίζουμε να καταλαβαίνουμε ότι συμβαίνουν όλα όσα μας προειδοποιούσαν οι επιστήμονες όπως τα ακραία καιρικά φαινόμενα. ‘Εχουμε δει τα λόγια τους στην πράξη, όπως στις καταστροφικές φωτιές στο Μάτι και την Εύβοια. Σίγουρα ο κόσμος έχει ευαισθητοποιηθεί. Ξέρει ότι έχει αρχίσει να συμβαίνει η κλιματική αλλαγή. Το στοίχημα είναι τελικά πόσο γρήγορα θα δράσουμε και θα εφαρμόσουμε τις διαθέσιμες λύσεις που υπάρχουν.
Τι συμβαίνει ακόμα που σε στεναχωρεί; Τι θα έβλεπες ότι λείπει από την περιβαλλοντική εκπαίδευση ενός παιδιού στην Ελλάδα;
Αυτό που βλέπω και με στεναχωρεί είναι ότι παρόλο που υπάρχει ευαισθητοποίηση, ο κόσμος δεν αντιλαμβάνεται το επείγον της υπόθεσης ώστε να κινητοποιηθεί ανάλογα. Νομίζω ότι αυτό που λείπει από την περιβαλλοντική εκπαίδευση ενός παιδιού στην Ελλάδα, είναι περισσότερος χρόνος του παιδιού στη φύση. Χρειαζόμαστε περισσότερη επαφή των παιδιών με τη φύση για να τη γνωρίσουν, να την αγαπήσουν. Χρειάζεται ακόμα περισσότερη διαθεματικότητα όταν μιλάμε για την περιβαλλοντική εκπαίδευση. Υπάρχει δηλαδή η ανάγκη τα παιδιά να μαθαίνουν για την προστασία του περιβάλλοντος, μέσα μέσα από πολλά διαφορετικά μαθήματα και όχι μόνο από συγκεκριμένες δράσεις. Πρέπει όμως να παραδεχτούμε ότι από σχολεία μας λείπουν οι υποδομές για κάτι τέτοιο.
Το μάθημα της περιβαλλοντικής παιδείας, το φαντάζομαι σαν ένα μάθημα που κάνει τον κόσμο μας πιο όμορφο.
Ποια είναι τα βασικότερα που πρέπει να γνωρίζει ένα παιδί για την προστασία του περιβάλλοντος;
Νομίζω ότι το σημαντικότερο είναι να καταλάβει το παιδί ότι όλα αυτά τα πράγματα που συζητάμε έχουν να κάνουν με τον άνθρωπο. Δηλαδή ότι ο άνθρωπος είναι στο κέντρο. Ο σεβασμός προς το περιβάλλον, έχει να κάνει με το σεβασμό προς τον εαυτό μας και τελικά με τον σεβασμό προς τον συνάνθρωπο. Ακόμα, πρέπει να μάθει πως μοιραζόμαστε αυτό τον πλανήτη μαζί με όλα τα υπόλοιπα είδη. Να γνωρίσει ότι, όταν μιλάμε για βιωσιμότητα, στην ουσία μιλάμε για το πώς θα ζήσουμε καλύτερα. Είναι σημαντικό το παιδί να καταλάβει τι σημαίνει κλιματική κρίση, υπερκαταναλωτισμός, εξαφάνιση της βιοποικιλότητας κι έπειτα, να συνειδητοποιήσει ποιος είναι ο δικός του ρόλος μέσα σε αυτό το πλαίσιο.
Εμείς οι γονείς είμαστε πριν από την εκπαίδευση και το σχολείο τα απόλυτα πρότυπα για τα παιδιά μας. Πώς μπορούμε από την πλευρά μας να τους εμπνεύσουμε την αγάπη για το περιβάλλον;
To σημαντικότερο είναι η συμπεριφορά μας στο σπίτι, γιατί τα παιδιά ρουφούν ό,τι βλέπουν από εμάς. Φτιάχνουμε δηλαδή μαζί μια πράσινη καθημερινότητα και βελτιωνόμαστε μαζί τους. Και σαν δεύτερο είναι οι δράσεις μας σε τοπικό επίπεδο. Παίρνουμε μαζί τους μέρος σε εθελοντικές δράσεις όπως καθαρισμός παραλιών και δασών. Είναι σημαντικό να σκύψουμε πάνω από ένα περιβαλλοντικό ζήτημα του τόπου μας, γιατί έτσι θα βοηθήσουμε το παιδί μας να καταλάβει καλύτερα το ρόλο του μέσα σε αυτό.
Νομίζω ότι αυτό που λείπει από την περιβαλλοντική εκπαίδευση ενός παιδιού στην Ελλάδα, είναι περισσότερος χρόνος του παιδιού στη φύση.
Θα είναι το μάθημα της περιβαντολλογικής παιδείας, ένα μάθημα επιβίωσης στο μέλλον;
Θέλω να πιστεύω ότι θα είναι ένα μάθημα πρόληψης. Ουσιαστικά ότι η βιωσιμότητα και η δημιουργία μίας βιώσιμης κοινωνίας, θα μας εξασφαλίσει ένα καλύτερο μέλλον στον πλανήτη, μια πιο δίκαιη κοινωνία, που είμαστε πιο κοντά στη φύση, πιο κοντά στο φαγητό μας. Όλα αυτά τα πράγματα συνθέτουν ένα καλύτερο μέλλον, οπότε το μάθημα της περιβαλλοντολογικής παιδείας, το φαντάζομαι σαν ένα μάθημα που θα κάνει τον κόσμο μας πιο όμορφο.
Θα μας βγάλουν ασπροπρόσωπους οι «Πράκτορες» μας;
Νομίζω ότι μας έχουν βγάλει ήδη! Αρκεί να παρατηρήσουμε ότι η κινητοποίηση των παιδιών σε θέματα περιβάλλοντος είναι συγκλονιστική. Προφανώς δεν μπορούμε να εφησυχασθούμε στο ότι τα παιδιά έχουν ξεχυθεί στους δρόμους, αντιμετωπίζοντας το ως ένα θέμα που καθορίζει τη γενιά τους. Εμείς, από την πλευρά μας ως γονείς, πρέπει να σταθούμε δίπλα τους, να τα συμπληρώσουμε, να γίνουμε μαζί τους πρωταγωνιστές της δράσης και να ανταποκριθούμε στο ύψος των περιστάσεων. Τα παιδιά έχουν αγανακτήσει με την ανεπάρκεια των ενηλίκων.
Θα ήθελες να προσθέσεις ένα μήνυμα κλείνοντας;
Nαι, ότι πιστεύω ότι η αγάπη και η αφοσίωση που έχουν οι γονείς για τα παιδιά τους, θα ήθελα πολύ και ονειρεύομαι να διοχετευθεί έτσι, ώστε διεκδικήσουμε όλοι μαζί ένα καλύτερο μέλλον. Θα πρέπει λοιπόν να σταθούμε δίπλα τους και να γίνουμε οι πιο ένθερμοι υποστηρικτές και αγωνιστές της βιωσιμότητας. Έτσι μόνο μπορούμε να εξασφαλίσουμε ένα καλύτερο τώρα, αλλά και ένα πιο βιώσιμο αύριο. Πιστεύω πολύ στους γονείς και στη δύναμη της ανιδιοτελούς αγάπης που μοιράζομαι και εγώ ως γονέας.
Mάθε περισσότερα σε ένα Οnline Masterclass!
Αν οι παραπάνω πληροφορίες σου φάνηκαν ενδιαφέρουσες, προτείνουμε να παρακολουθήσεις το VOD Masterclass της Συγγραφέως Ελένης Ανδρεάδη με τίτλο «Μιλάμε στα παιδιά μας για το περιβάλλον».
Δες απόσπασμα από το Masterclass
